گرانی یا کاهش قدرت خرید مردم؟! مسئله این است…
قدرت خرید به چه معناست؟
بشر برای ادامه حیات به نیاز های اولیه ای مثل خوراک ،پوشاک و سرپناه نیاز دارد و برای تامین نیاز های اولیه به پول !!!
ولی پول به تنهایی کافی نیست …
حتی اگر شما به تمامی فنون کسب در آمد آگاهی داشته باشید ، پول زیادی را بدست بیاورید و بدانید پول خود را کجا سرمایه گذاری ، پس انداز کنید و استفاده کنید ، تا زمانی که شما اصول پایه ی حاکم براقتصاد و قوانین اقتصادی کشور خود را ندانید، در عرصه اقتصادی موفق نخواهید بود .پس دانستن برخی از این مفاهیم تاثیر مستقیمی روی فعالیت های اقتصادی شما خواهد داشت.
یکی از این مفاهیم مفهوم قدرت خرید می باشد . شاید شما هم تاکنون بارها با واژه ای به نام قدرت خرید مواجه شده اید.اما قدرت خرید به چه معناست ؟
در ادامه به توضیح مفهوم قدرت خرید می پردازیم…
قدرت خرید چیست؟
قدرت خرید به زبان ساده یعنی توانایی خرید کردن کالا و خدمات با یک واحد پول یا تعداد کالا و خدماتی که می توانید با یک واحد پول خریداری کنید .
برای درک بهتر این موضوع مثال زیر را بخوانید :
شما در سال 1360 میتوانستید با در دست داشتن 1میلیون تومان 16 دستگاه پیکان بخریددر صورتیکه در سال 1367 این مقدار به 6 دستگاه کاهش میابد ، در سال 1380 با این مبلغ تنها یک دستگاه پیکان میتوانید خریداری کنید و سال 1400 فقط میتوانید یک عدد روکش صندلی دست دوم پیکان را بخرید!
این روند به خوبی نشان می دهد قدرت خرید شما در طول زمان کاهش پیدا کرده است.
حالا سوال این است که این کاهش قدرت خرید چه تبعاتی دارد و روی چه عواملی تاثیر میگذارد؟
- هزینه های مصرف کننده
- رشد اقتصادی کشور
- سرمایه گذاری یا تصمیم گیری مالی
- انتخاب مصرف کننده
- نرخ وام
- تخصص دارایی ها
- قیمت سهام
- ارزش اوراق بهادار
کاهش یا افزایش قدرت خرید مردم روی 8 عامل بیان شده تاثیر می گذارد اما «قدرت خرید» از چه عواملی تاثیر می پذیرد ؟چه عواملی سبب کاهش یا افزایش قدرت خرید می شوند؟
عواملی که قدرت خرید از آن ها تاثیر می پذیرد :
- عرضه و تقاضا
- نرخ بهره وری و اعتبار
- تورم
- نرخ مالیات
- نرخ مبادله
در ادامه مفهوم هر کدام از عوامل ذکر شده و نحوه تاثیر پذیری آن ها از قدرت خرید را به اختصار توضیح می دهیم…
عرضه و تقاضا
شما با دانستن یک روند کلی می توانید به مفهوم عرضه و تقاضا و ارتباطشان با قدرت خرید پی ببرید :
زمانی که نقدینگی دردست مردم افزایش پیدا کند یعنی در واقع قدرت خرید بالایی داشته باشند ، کالاهای بیشتری خریداری می کنند و در اصطلاح میزان تقاضا در جامعه بالا می رود .
وقتی مردم کالاهای بیشتری خریداری کنند میزان کالاهای موجود در بازار کاهش می یابد و به اصطلاح جامعه با کمبود عرضه مواجه می شود. در نتیجه تولید کنندگان کالاها را با قیمت بالاتری به فروش می رسانند تا تعادل در بازار برقرار شود.
این افزایش قیمت قدرت خرید مردم را کاهش می دهد و تقاضا کمتر می شود تا جایی که عرضه و تقاضا برابر شود و بازار متعادل شود.
درشکل زیر میتوانید نمودار عرضه و تقاضا را جهت اطلاعات بیشتر مشاهده کنید
نرخ بهره وری و اعتبار
نرخ بهره و اعتبار وقتی شما بعنوان یک مصرف کننده پول نقد کافی در اختیار نداشته باشید اما مجبور به تامین نیاز های ضروری خود باشید با اعتبار خود خرید کنید یا از کارت اعتبار و چک استفاده کنید.
البته در هر صورت مجبور به پرداخت بدهی خود به طلبکاران هستید حتی اگر اعتبارتان کافی نباشد.
این به این معناست اگرچه قدرت خرید مصرف کننده بطور موقتی بالا رفته است اما در بلند مدت شاهد کاهش قدرت خرید مصرف کننده به میزان قابل توجهی هستیم.
تورم
یکی از عوامل ثابت در قدرت خرید تورم است.
تورم چه زمانی ایجاد می شود؟
زمانی که پول زیادی در دست مردم باشد یعنی قدرت خرید بالا باشد مردم کالای بیشتری خرید می کنند و در نتیجه با کمبود عرضه مواجه می شویم و قیمت ها افزایش پیدا می کند که این روند منجر به تورم می شود.
نرخ مالیات
پرداخت مالیات باعث می شود از درآمد واقعی شما درصدی کسر شود درواقع مالیات با قدرت خرید رابطه معکوس دارد .
همچنین با افزایش نرخ مالیاتی و کاهش قدرت خرید، رشد اقتصادی کشور کند خواهد شد .
گاهی برای کنترل میزان نقدینگی در دست مردم و کاهش تورم، دولت از مردم مالیات می گیرد.
نرخ مبادله
نرخ مبادله یعنی هزینه ای که برای تبدیل پول رایج یک کشور را به پول های دیگر کشور ها صرف می شود و مدام در حال تغییر است. ارز های خارجی در بازار ارز تحت تاثیر عوامل گوناگونی قرار دارند و قیمت آن ها بر اساس عرضه و تقاضا نوسان دارد. این نوسان از اهمیت زیادی برخوردار است چون نوسان نرخ ارز بر بازار صادرات اثر گذار است این یعنی هرچه نرخ ارز بالاتر برود میزان صادرات نیز بالا می رود و تقاضای کالای وارداتی کاهش میابد. به عبارتی نرخ ارز با رشد صادرات ارتباط مستقیم و با تقاضای واردات، ارتباط معکوس دارد.
ارتباط این مولفه با قدرت خرید در آن جایی مشخص می شود که شما بخواهید به کشور دیگری سفر کنید و باید پول رایج آن کشور را خریداری کنید. حال اگر شما از کشوری با ارزش پول بالاتر به کشوری با ارزش پول پایین تر سفر کنید، قدرت خرید شما در آن کشور افزایش میابد. ولی اگر به کشوری سفر کنید که ارزش پول آن بالاتر از کشور شماست قدرت خرید شما در آن کشور کاهش می یابد.
نرخ حفظ قدرت خرید
باتوجه به ثابت نبودن نرخ قدرت خرید به معیاری نیاز داریم که بتواند این نرخ را متعادل سازد.
از سوی دولت سالانه نرخی به نام نرخ حفظ قدرت خرید برا ی جلوگیری از بالا و پایین شدن افراطی قدرت خرید تصویب می شود.
تصویب این نرخ از کاهش یا افزایش بی رویه قدرت خرید مردم جلوگیری می کند.
برای اطلاعات بیشتر در خصوص نرخ حفظ قدرت خرید این بند از قانون اساسی را مطالعه فرمایید.
ماده۱ـ در این آییننامه، اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار میروند:
الف ـ اسناد خزانه اسلامی: اسناد بانام یا بینام موضوع بند (هـ) تبصره (۵) قانون بودجه سال ۱۳۹۷ کل کشور (نوع اول) که دولت به منظور تسویه بدهی های مسجل خود با حفظ قدرت خرید بابت طرح های تملک داراییهای سرمایهای، خرید تضمینی محصولات راهبردی (استراتژیک) کشاورزی، مابهالتفاوت قیمت تضمینی محصولات با قیمت فروش، بیمه محصولات کشاورزی، تأدیه بدهیهای سازمانهای بیمه پایه سلامت و مطالبات تولیدکنندگان برق به قیمت اسمی و سررسید معین به طلبکاران واگذار مینماید. این اسناد معاف از مالیات می باشند.
ب ـ حفظ قدرت خرید: مبلغی معادل پانزده درصد (۱۵%) که به ازای هر سال تأخیر در پرداخت طلب طلبکاران تا زمان سررسید اسناد خزانه اسلامی به مبلغ بدهی مسجل اضافه می شود. (اصلاحی مصوب ۱۳۹۷/۷/۱۵)
پ ـ بدهی مسجل: بدهی قابل پرداخت دولت که به استناد ماده (۱۹) قانون محاسبات عمومی کشور ـ مصوب ۱۳۶۶ـ و تا قبل از تاریخ واگذاری اسناد خزانه اسلامی به طلبکاران ایجاد و با توجه به ماده (۲۰) قانون مذکور تسجیل شده و به تأیید ذیحساب /مدیر مالی در دستگاه اجرایی فاقد ذیحساب و رییس دستگاه اجرایی رسیده باشد.
ت ـ طلبکاران: پیمانکاران و سایر اشخاص حقیقی و حقوقی طرف حساب با دستگاههای اجرایی بابت اجرای طرحهای تملک داراییهای سرمایهای، خرید تضمینی محصولات راهبردی (استراتژیک) کشاورزی، مابهالتفاوت قیمت تضمینی محصولات با قیمت فروش، بیمه محصولات کشاورزی، تأدیه بدهیهای سازمانهای بیمه پایه سلامت و مطالبات تولیدکنندگان برق از جمله سازمان تأمین اجتماعی که در راستای اجرای طرح های تملک داراییهای سرمایهای از دستگاههای اجرایی به طور مستقیم یا غیرمستقیم دارای مطالبات میباشد، سازمان بیمه سلامت ایران و همچنین مباشران و کارگزاران خریدار محصولات کشاورزی به قیمت تضمینی.
ث ـ قیمت اسمی: قیمتی که در متن اسناد نوشته شده و دولت پرداخت آن را در سررسید تضمین نموده است.
ج ـ بازار ثانویه: بازارهای مورد تأیید سازمان بورس و اوراق بهادار از جمله فرابورس ایران و بورس اوراق بهادار تهران.
چ ـ تسویه بدهی مسجل: تسویه دفتری و وجه التزام طلبکاران در قبال واگذاری اسناد خزانه اسلامی موضوع این آیین نامه
ح ـ ابزار مالی: هر نوع ورقه یا مستندی که متضمن حقوق مالی قابل نقل و انتقال برای مالک عین و یا منفعت آن باشد، موضوع بند (۲۴) ماده (۱) قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران ـ مصوب ۱۳۸۴ـ .
خ ـ عامل واگذاری: رکن مربوط در بازار سرمایه و یا بانک/بانکهایی که به تشخیص وزارت امور اقتصادی و دارایی تعیین و از طرف ناشر نسبت به عرضه اسناد خزانه اسلامی و پرداخت اصل قیمت اسمی اسناد پس از سررسید و انجام سایر امور مبادرت میورزد.
دـ ناشر: وزارت امور اقتصادی و دارایی که به نمایندگی از دولت اجازه انتشار اسناد خزانه اسلامی را دارد.
ذـ دستگاههای اجرایی: دستگاههای اجرایی موضوع ماده (۱) قانون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران ـ مصوب ۱۳۹۵ـ .
در صورت نیاز به مشاوره با ما از طریق شماره 09913783461 در ارتباط باشید.